Een brandblaar is geen kleinigheid. Het doet pijn, ziet er heftig uit en roept vaak paniek op. Zeker als je per ongeluk je hand aan een hete pan of oven hebt gestoten. Vroeger riep oma: “Smeer er wat boter op, dat helpt!” Maar moeten we die oude wijsheid nog volgen, of is het nu echt tijd voor moderne zorg? Hieronder lees je precies wat je wel en beter niet kunt doen bij een brandblaar, met handige tips recht uit de praktijk én medische richtlijnen.
Wat te doen bij een brandblaar: oud advies versus moderne aanpak
De gouden regel van oma was simpel: direct behandelen met iets wat je in huis had – boter, tandpasta, azijn. Maar dat is achterhaald. Medische experts waarschuwen dat deze huis-tuin-en-keukenmiddelen juist schadelijk kunnen zijn. Ze verergeren de wond en vergroten het risico op infectie. Wat werkt dan wél? Koelen, schoonhouden, beschermen en weten wanneer je hulp moet zoeken.
Wat is een brandblaar precies?
Een brandblaar ontstaat door een tweedegraads verbranding waarbij de huid met vocht gevulde blaren vormt.
De blaar ontstaat doordat hitte de opperhuid en een deel van de lederhuid beschadigt. Het lichaam probeert zichzelf te beschermen door vocht op te hopen onder de beschadigde huidlaag. Dit vocht koelt en beschermt het kwetsbare weefsel daaronder.
Brandblaren kunnen door van alles ontstaan: hete vloeistoffen, stoom, contact met een heet voorwerp of zelfs de zon. De blaar is meestal pijnlijk, voelt warm aan en ziet rood of roze. Soms is de plek juist bleek door afsterven van huidcellen.
Wat moet je als eerste doen bij een brandblaar?
Koel de huid direct met lauw, zacht stromend water en blijf minimaal 10 minuten spoelen.
Dit is de eerste en belangrijkste stap. Koelen vermindert de pijn, beperkt de schade aan de huidcellen en helpt het genezingsproces op gang te brengen. Gebruik géén ijskoud water of ijs direct op de huid, dat kan de huid juist beschadigen.
Als het koelwater niet direct beschikbaar is, gebruik dan een schone, natte doek tot je kunt spoelen bij een kraan. Verwijder ringen, armbanden of strakke kleding bij zwelling, mits deze niet aan de huid vastgeplakt zitten.
Moet je de brandblaar doorprikken?
Nee, prikt de blaar niet door want het vocht binnenin bevordert genezing en voorkomt infectie.
De huidlaag boven de blaar werkt als een natuurlijke pleister. Het beschermt het onderliggende weefsel tegen bacteriën en vuil van buitenaf. Door te prikken open je de weg naar infecties en geneest de blaar langzamer.
Blijft de blaar intact, dan trekt het vocht na enkele dagen vanzelf weg en droogt het huidje langzaam op. Als de blaar wél vanzelf openbreekt, houd het gebied dan extra goed schoon en dek het af met steriel verband of een niet-plakkend gaasje.
Kun je een zalf gebruiken bij een brandblaar?
Ja, mits de blaar dicht is en je een geschikte wondzalf gebruikt, zoals een zalf met calendula.
Calendula staat bekend om zijn verzachtende en ontstekingsremmende werking. Zalf op basis van deze plant helpt het huidherstel te ondersteunen. Gebruik dit alleen als de blaar nog geheel is of de wond helemaal schoon is nadat de blaar open is gegaan.
Breng een dun laagje aan en dek lichtjes af. Gebruik geen vette middelen zoals boter of olie – ook al zweerde oma erbij. Deze middelen houden warmte vast en sluiten bacteriën in.
Wanneer moet je naar de dokter met een brandblaar?
Bij grote blaren, blaren op gevoelige plekken of als je tekenen van infectie ziet, ga dan altijd naar de huisarts.
Vooral blaren in het gezicht, op handen, voeten, gewrichten of geslachtsdelen vragen om medische aandacht. Deze plekken zijn beweeglijk, kwetsbaar en genezen moeilijk. Ook als je koorts krijgt, veel pijn ervaart of twijfelt over de ernst, is het slim om professionele hulp te zoeken.
Let op symptomen zoals toenemende roodheid, pus of een vieze geur. Dat zijn tekenen dat de wond geïnfecteerd is geraakt en een arts ernaar moet kijken om erger te voorkomen.
Hoe houd je een brandblaar schoon en beschermd?
Houd het gebied droog en dek de blaar losjes af met een steriel verband of gaasje.
Een steriele bedekking voorkomt infectie en beschermt de blaar als je bijvoorbeeld kleding aan hebt of beweegt. Gebruik een niet-plakkend verband of een normaal gaasje met plakstrips eromheen. Let erop dat je niets gebruikt dat in de blaar kan kleven.
Vervang het verband dagelijks of eerder als het nat is geworden. Raak het wondgebied niet onnodig aan en gebruik indien gewenst schone handschoenen bij het vervangen van het gaasje.
Wat moet je vooral niet doen bij een brandblaar?
Gebruik geen huismiddeltjes zoals boter, tandpasta of olie en prik de blaar niet door.
Hoewel oma het vroeger goed bedoelde, kunnen deze middelen bacteriën insluiten of de wond verergeren. Ze werken niet ontsmettend en veroorzaken soms zelfs ontstekingen.
Ook ijs direct op de huid leggen is gevaarlijk: het kan de bloedvaten vernauwen en tot vriesbrand leiden. Wees voorzichtig met alles wat je op een wond aanbrengt die je niet ook op een open huid zou smeren.
Hoe kun je het herstel van een brandblaar versnellen?
Voorkom druk en wrijving en geef de huid rust om zichzelf te genezen.
Elke vorm van wrijving – bijvoorbeeld door strakke kleding of overmatig bewegen – kan de blaar beschadigen. Draag loszittende kleding en zorg dat je blaar niet wordt samengedrukt of gestoten. Dit voorkomt extra pijn en huidbeschadiging.
Probeer zoveel mogelijk van het aangedane lichaamsdeel af te blijven. Als je bijvoorbeeld een blaar op je hand hebt, laat het rusten en gebruik je andere hand waar mogelijk.
Heb jij weleens een flinke brandblaar gehad? En wat deed je toen? Deed je precies wat oma zei of volgde je de moderne richtlijnen? Deel je ervaring hieronder – misschien kan iemand iets leren van jouw aanpak.
Geef een reactie