Naarmate werknemers ouder worden, verandert vaak hun behoefte aan werkbelasting en herstelmomenten. In Nederland bestaan er daarom voor sommige oudere werknemers extra vrije dagen, vaak aangeduid als seniorendagen of leeftijdsdagen. Maar deze zijn niet wettelijk vastgelegd. Of je recht hebt op zulke extra vakantiedagen hangt volledig af van de sector waarin je werkt of de afspraken met je werkgever. Verschillende cao’s hanteren uiteenlopende regelingen voor werknemers van 55 jaar en ouder, terwijl sommige sectoren juist afscheid nemen van deze voordelen.
Hoe zit het met extra vrije dagen voor oudere werknemers?
Zijn extra vrije dagen voor oudere werknemers wettelijk geregeld?
Nee, extra vrije dagen voor oudere werknemers zijn in Nederland niet wettelijk vastgelegd.
De mogelijkheid op extra vrije dagen vanwege leeftijd komt voort uit collectieve of individuele arbeidsovereenkomsten, niet vanuit de wet. Of je erop kunt rekenen, hangt dus af van de sector waarin je werkt of van de afspraken in je arbeidsovereenkomst.
Controleer altijd jouw cao of werkovereenkomst als je ouder bent dan 55 jaar. Hierin staat vermeld of je recht hebt op extra vakantie-uren of andere vormen van ontzien. Sommige sectoren bieden zelfs vrije dagen vanaf 55 jaar, andere pas vanaf 60.
In welke sectoren zijn seniorendagen opgenomen in de cao?
Sectoren zoals Bouw & Infra, Metaal en Techniek, en Tank- & Wasbranche kennen regelingen voor extra vrije dagen voor oudere werknemers.
Zo kunnen medewerkers in de bouw vanaf 55 jaar een vierdaagse werkweek aanvragen. In de metaalsector krijgen medewerkers vanaf 55 jaar extra vakantie-uren, oplopend naarmate de leeftijd stijgt. En bij tankstations en autowasbedrijven hebben 60-plussers recht op 32 extra vakantie-uren.
In de cao Bouw & Infra kunnen 55-plussers hun werkweken verkorten. In de metaalbranche krijg je vanaf 55 jaar minimaal een extra verlofdag per jaar, oplopend tot ruim zes dagen bovenop je gewone vakantiedagen bij een leeftijd van 65 jaar.
Waarom krijgen oudere werknemers extra vrije dagen?
Extra vrije dagen moeten zorgen voor een betere balans tussen werkbelasting en herstelvermogen bij toenemende leeftijd.
Met het ouder worden neemt vaak de fysieke en mentale belastbaarheid af. Extra verlof kan oudere werknemers helpen gezond en gemotiveerd aan het werk te blijven. Werkgevers hopen hiermee duurzame inzetbaarheid te stimuleren.
Daarnaast kan het extra verlof werknemers helpen door te werken tot aan hun pensioenleeftijd. Voor sommige beroepen, zoals in de bouw, vraagt het werk fysiek veel, en vormen extra vrije dagen een belangrijke ontzie-maatregel.
Hoeveel extra vrije dagen krijgt een oudere werknemer?
Dat varieert per sector en leeftijd, meestal tussen de 1 en 6 dagen extra per jaar.
Zo krijgen 55-plussers in de metaalsector één extra dag per jaar, elk jaar oplopend tot meer dan 6 dagen bij 65 jaar. In de tank- en wassector krijgen 60-plussers vier extra dagen. In de bouw kan men de werkweek zelfs structureel verkorten tot vier dagen na het 55e levensjaar.
Bij een fulltime dienstverband betekent dit concreet tussen de 8 en 50 extra uren verlof, afhankelijk van je leeftijd en cao. Deze komen bovenop je gewone wettelijke vakantiedagen.
Worden seniorendagen ook afgeschaft?
Ja, steeds meer cao’s kiezen ervoor om seniorendagen af te bouwen of te vervangen door andere regelingen.
De trend verschuift van leeftijdsgebonden voordelen naar maatwerkoplossingen die passen bij de levensfase van de werknemer. Dit heet levensfasebewust personeelsbeleid. Daarbij wordt gekeken naar fysieke belasting, mantelzorg of loopbaanbehoeften – ongeacht leeftijd.
Steeds vaker zien we werkgevers investeren in trainingen, opleidingen of flexibele werktijden in plaats van standaard extra vrije dagen voor ouderen. Dit moet bijdragen aan betere inzetbaarheid voor jong én oud.
Is er kritiek op extra vrije dagen voor oudere werknemers?
Ja, er is veel kritiek, vooral vanuit economische en sociale motieven.
Volgens critici maken extra verlofdagen oudere werknemers duurder en dus minder aantrekkelijk op de arbeidsmarkt. Werkgevers zouden eerder kiezen voor jongere krachten, omdat oudere collega’s meer kosten en minder uren beschikbaar zijn.
In politiek en HR-kringen leeft dan ook het idee dat seniorendagen de arbeidsparticipatie van ouderen juist belemmeren. Sommige partijen pleiten daarom voor het terugdringen van deze ‘ontziemaatregelen’.
Wat zijn alternatieven voor extra vrije dagen op basis van leeftijd?
Levensfasebewust personeelsbeleid, scholing en flexibele werktijden worden steeds vaker ingezet als alternatief.
Voorbeelden zijn het inzetten op persoonlijk ontwikkelbudget, loopbaanbegeleiding of het aanpassen van roosterindeling bij mantelzorg. Dit biedt flexibiliteit waar nodig zonder richtlijnen puur op leeftijd.
Sommige bedrijven introduceren ook ‘cafetariamodel’-systemen, waarin werknemers zelf kunnen kiezen voor extra vrije tijd of juist meer loon, afhankelijk van hun behoeften.
Wat moet ik doen als ik denk recht te hebben op seniorendagen?
Controleer je cao of arbeidsovereenkomst en ga het gesprek aan met je werkgever of HR-afdeling.
Soms is er sprake van vast beleid, soms zijn er mogelijkheden tot maatwerk. Zeker bij een leeftijd van 55 jaar of ouder loont het de moeite om je rechten en opties helder te krijgen.
Vraag actief na of er regelingen zijn binnen jouw sector en bespreek hoe jij vitaal kunt blijven werken richting je pensioen. Ga daarbij uit van jouw werkbelasting, gezondheid en thuissituatie.
Werk je in een sector waar seniorendagen nog bestaan? Of merk je dat regelingen verdwijnen voor jouw leeftijdsgroep? We zijn benieuwd naar jouw ervaring. Laat het weten in de reacties hieronder. Hoe zie jij jouw inzetbaarheid voor de toekomst? Wat is waardevol voor jou: extra vrije dagen of meer zeggenschap over je werktijd?
Geef een reactie